Rezerwy na nagrody jubileuszowe – najczęściej spotykane błędy przy ich tworzeniu

Nagrody jubileuszowe należą do świadczeń pracowniczych, które występują w wielu podmiotach zarówno z sektora publicznego, jak też w firmach komercyjnych. W momencie osiągnięcia przez pracownika danego stażu pracy określonego wewnętrznymi przepisami jednostki (w regulaminie wynagradzania lub zakładowym układzie zbiorowym pracy), następuje wypłata nagrody jubileuszowej w wysokości określonej krotności danej podstawy. W większości przypadków, nagrody jubileuszowe wypłacane są nie częściej niż raz na 5 lat.

Rezerwy na nagrody jubileuszowe należą do świadczeń – obok rezerw na odprawy emerytalne, rentowe czy pośmiertne – których oszacowanie zalecają Międzynarodowy Standard Rachunkowości nr 19 (MSR 19) oraz Krajowy Standard Rachunkowości nr 6 (KSR 6). Standardy te zalecają także, aby wycenę m.in. rezerw na nagrody jubileuszowe przeprowadził licencjonowany aktuariusz, korzystając przy tym z metodologii aktuarialnej.

Wyznaczenie rezerwy na nagrody jubileuszowe jest skomplikowane. Wymaga bowiem uwzględnienia wszelkich możliwych płatności tego świadczenia dla każdego z pracowników. Prognoza ta musi zostać przedstawiona w oparciu o wiele założeń aktuarialnych, które będą miały na nią wpływ. Należą do nich m.in. stopa dyskontowa, prognozowany wzrost podstaw nagród oraz prawdopodobieństwo odejścia z pracy, przejścia na emeryturę czy śmierci.

Trudność w wyznaczeniu rezerw na nagrody jubileuszowe powoduje, że podczas ich tworzenia pojawia się wiele błędów i nieprawidłowości. Sytuacja taka ma miejsce przede wszystkim wtedy, gdy rezerwy nie są wyznaczane przez licencjonowanego aktuariusza. Typowym błędem podczas tworzenia rezerw jest m.in. tworzenie ich tylko na najbliższe płatności. Takie rozwiązanie jest niezgodne z ustawą o rachunkowości, z KSR 6 oraz MSR 19. Licencjonowani aktuariusze wyliczają rezerwy korzystając z metody Projected Unit Credit, która to uwzględnia wszystkie prognozowane na przyszłość przepływy pieniężne.

Kolejnym błędem spotykanym podczas tworzenia rezerw na nagrody jubileuszowe jest nieuwzględnianie przez osobę sporządzającą wycenę tzw. poemerytalnego okresu gwarantowanego. Okres ten dotyczy pracownika, któremu podczas przechodzenia na rentę z tytułu niezdolności do pracy lub emeryturę do nabycia prawa do nagrody pozostaje mniej niż 12 miesięcy. W tej sytuacji nagroda jubileuszowa powinna zostać wypłacona pracownikowi w dniu rozwiązania stosunku pracy. Podczas wyznaczenia rezerw na nagrody jubileuszowe prawdopodobieństwo wystąpienia takiej sytuacji powinno zostać uwzględnione. Może mieć ono bowiem duży wpływ na wysokość rezerw.